Spil - beleid

Spelen is een recht: Het recht om te spelen staat in het Kinderrechtenverdrag van de VN. Vanuit dit recht zoomen we in op het gemeentelijke beleidskader van Utrecht met de titel: "Speelruimte maken we samen". Op het punt waar recht en visie bij elkaar komen, zetten we de Spil in de grond. Een beheerde speeltuin in Utrecht valt onder het Nederlands recht en opereert binnen het gemeentelijke beleidskader.

Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind

Op 20 november 1989 namen de Verenigde Naties het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind aan. In dit Kinderrechtenverdrag staan 54 artikelen met afspraken over de rechten van kinderen en jongeren tot 18 jaar. Bijna alle landen in de wereld hebben het Kinderrechtenverdrag ondertekend. Nederland ook, sinds 1995. Na ratificering van het verdrag moet een land zich aan het verdrag houden. Een land moet er dan voor zorgen dat alle wetten en regels zo worden aangepast dat zij voldoen aan de eisen die het verdrag stelt.

Nationaal

Kinderen moeten veilig kunnen spelen. Bij de ontwikkeling van een kind hoort het nemen van risico’s, maar deze risico’s moeten wel aanvaardbaar zijn. Speeltoestellen moeten daarom voldoen aan wet- en regelgeving.

Buitenspelen is een ‘must’ voor kinderen en jongeren. Het is belangrijk voor veel facetten van hun jonge leven. Zo is er een relatie tussen buitenspelen en een gezonde fysieke en mentale ontwikkeling. Er is ook een relatie met integratie en participatie. Een goede ruimtelijke ordening voorziet dan ook in voldoende ruimte voor de jeugd. Per gemeente kan hier op vverschillende wijze invulling aan gegeven worden.

Beleidskader Utrecht

In de gemeente Utrecht zijn 21 beheerde speeltuinen. In september 2017 is in een participatief proces met gebruikers van de beheerde speeltuinen een beleidskader opgesteld, getiteld: ‘Speelruimte maken we samen’. Het doel van dit kader is om gebruikers, bewoners en professionals sturing te geven bij het draaiende houden van de verschillende speeltuinen. Het beleidskader stelt voor om het technisch en sociaal beheer te vereenvoudigen en terug te brengen in één hand: ín de speeltuin, door één organisatie, met inbreng van gebruikers en bewoners. Het beleidskader geeft handvatten over de gewenste kwaliteitscriteria - zie het diagram op de linker pagina - én de juridische en financiële voorwaarden die nodig zijn voor de exploitatie en het beheer van een speeltuin.

Verzelfstandiging

Zomer 2019 zijn 11 van de 21 speeltuinen verzelfstandigd. Elk kalenderjaar krijgen speeltuinen de kans om het traject tot verzelfstandiging te starten. Voorafgaand aan dit traject wordt een 0-meting uitgevoerd. Het speeltuingebouw en speeltoestellen worden in kaart gebracht, maar ook de huidige organisatie wordt hierin meegenomen.

Pedagogisch klimaat

De gemeente Utrecht kiest voor een samenhangende pedagogische aanpak. Alle organisaties die in de wijk met kinderen in de basisschoolleeftijd in aanraking komen, worden gestimuleerd de methodiek: Vreedzame Wijk te gebruiken of iets soortgelijks.

De start van een Vreedzame Wijk ligt bij de school. "Vreedzame School" is een compleet programma voor basisscholen voor sociale competentie en democratisch burgerschap. Het beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen, en waarin kinderen leren om samen beslissingen te nemen en conflicten op te lossen. Kinderen voelen zich verantwoordelijk voor elkaar en voor de gemeenschap, en staan open voor de verschillen tussen mensen. Elke speeltuin geeft op eigen wijze een praktische invulling aan de vreedzame methodiek, op een manier die past bij de plek, de scholen in de buurt en de speeltuingemeenschap. Het vreedzaam werken in de speeltuin wordt elk jaar geëvalueerd en bijgesteld in een jaarplan.

Spelen en Natuur

Speelruimte en groen gaan goed samen. De aanwezigheid van groen vergroot de aantrekkingskracht van de buitenruimte van zowel volwassenen als kinderen. Helemaal wanneer steeds meer kinderen opgroeien in een stedelijke omgeving, of een sociaal milieu waarin uitstapjes naar natuurgebieden minder gangbaar zijn. We maken onderscheid tussen het beleven en het gebruiken van groen.

Speelgroen & functioneel
groen Bij het gebruiken van groen, is er sprake van speelgroen en functioneel groen. Speelgroen moet sterk zijn. Functioneel groen wordt voor afscherming, afscheiding of beschutting toegepast. Voor al het groen geldt dat het niet giftig mag zijn.

Speeltuinen voor iedereen

In de speeltuinen in Utrecht moeten alle kinderen kunnen spelen en moet iedereen kunnen komen, ook al heb je een beperking. Speeltuinen zijn onderdeel van de inclusieve stad. Utrecht wil een stad zijn die toegankelijk is voor iedereen. De gemeente werkt sinds 2007 aan die toegankelijkheid, eerst met Agenda 22 en nu met het VN-verdrag handicap. Dit verdrag is in 2016 vastgesteld. De gemeente werkt hierbij samen met belangenorganisaties.

Doelgroep:

Een beheerde speeltuin is voornamelijk voor kinderen van de basisschoolleeftijd: 4 tot 13 jaar, maar daarnaast ook voor alle overige leeftijden: jonge kinderen 0-3 jaar en (volwassen) toezichthouders: (groot)ouders, begeleiders vanuit school en mensen die bij de speeltuin werken.

Speeltuinorganisatie

De speeltuin wordt door vele mensen gedragen zoals; kinderen, ouders, vrijwilligers bij activiteiten, sociale professionals, bestuursleden, stagiaires, technisch vrijwilligers, betaalde krachten, mensen met dagbesteding of in een leerwerktraject, groenverzorgers, onderhoudsdiensten en inspecteurs. Zij maken samen de speeltuin, zorgen voor activiteiten en dat de speeltuin open, levendig, leuk, inclusief, uitdagend ingericht, goed onderhouden, veilig en vreedzaam is én blijft.

Speeltuinmakers en speeltuin-mee-makers

In Utrecht noemen we de vaste kern van kundige mensen: de speeltuinmakers. Het doel is dat zij verantwoordelijk zullen zijn voor zowel het sociale als het technische beheer van de speeltuin. In praktijk kan dit in een tussenvorm zijn waarin technische zaken nog (gedeeltelijk) bij de gemeente liggen. Het speeltuinbeheer maakt momenteel een verandering door. Vroeger was de Sociaal Makelaar verantwoordelijk voor de sociale kant van de speeltuin en de gemeente voor de technische kant. Dit wordt nu één aanspreekpunt: de speeltuinmakers. Het stichtingsbestuur wordt juridisch verantwoordelijk voor het totale beheer. In de dagelijkse uitvoering zal het stichtingsbestuur deze taak leggen bij haar team van speeltuinmakers, waaronder de professionele speeltuinmaker. Het team beschikt over een VOG en een certificaat (kinder-)EHBO/ bedrijfshulpverlening. Sommige speeltuinen hebben een flexibele schil van speeltuin-mee-makers. Dit zijn mensen die regelmatig of incidenteel hun bijdrage leveren aan de speeltuin. Soms zelfstandig, soms met begeleiding.

Zij krijgen mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen, bijvoorbeeld door een training Vreedzaam, activiteitenbegeleiding, groenonderhoud en/of bedrijfshulpverlening.

Secties
Sectie toevoegen

Opmerkingen