Risicovol Spelen

Martin van Rooijen is pedagoog en onderzoeker, en is als promovendus verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Hij doet onderzoek naar normatieve professionalisering en beïnvloedende factoren t.a.v. het faciliteren van het risicovol spelen van kinderen.  Het recht op risico: de meerwaarde van risicovol spelen voor kinderen en hoe je dit ondersteunt in de praktijk Het kunnen aangaan van risico in hun spel is voor kinderen essentieel. De meerwaarde van 'risky play' is onderbouwd voor o.m. het bevorderen van zelfvertrouwen, autonomie, creativiteit en veerkracht, en het vermindert de kans op angststoornissen. Professionals die met kinderen werken hebben vaak dilemma's bij het faciliteren van risicovol spelen. In deze workshop wordt de theorie en meerwaarde van risicospel toegelicht. Er wordt besproken welke belemmeringen in de praktijk worden ervaren en hoe hiermee kan worden omgegaan. Met praktijkvoorbeelden wordt getoond dat kinderen meer kunnen dan wij denken en dat met eenvoudige middelen risicovol spelen kan worden gestimuleerd.

Veel Aandacht en interesse voor de ‘Playwork’ benadering: een andere kijk op het vrije spelen van kinderen en hun vrije tijd
Quotes:
“Ik wil graag een vervolg, dit is echt mijn interesse, bedankt, ben weer opgeladen met inspiratie.”
Marjolijn Rijkse
“Ik vond het ook heel erg leuk, kijk uit naar vervolg!” Sofie IJzerman (speeltuin Noordse Park)
“Het geeft weer nieuwe inspiratie.” Claudia Van Essen - Feenema (speeltuin ...)
“Ja dank je wel! Het was weer even goed om te horen en zeker het los laten voor in de speeltuin en eigenlijk ook voor thuis met de kids. “ Marielle van der Grift (Speeltuin ...)
Andere deelnemers: Heleen Angenent (speeltuin ...) – Vuijk, Ward Verbeek (speeltuin ), Alexander van den Kommer (speeltuin Sportspeeltuin Abstede)

Op 15 april zat een groepje medewerkers uit diverse Utrechtse speeltuinen klaar om meer te horen
van de aanpak die ‘playworkers’, speelwerkers gebruiken in Engeland. Na afloop waren de reacties positief en men wil graag een vervolg. De theorie en praktijk van deze werkwijze sluit blijkbaar goed aan bij hoe zij met kinderen willen omgaan en bij een behoefte om zich verder te ontwikkelen. Goed nieuws: er komt een herhaling van deze workshop in juni en in het najaar een praktijktraining.
Playwork is een werkwijze om kinderen (meer) ruimte en autonomie in hun spelen te geven en geeft begeleiders een model om hun handelen te verwoorden, te ontwikkelen en te evalueren. Het komt uit Groot Brittannië waar het ontwikkeld is in de ‘adventure playgrounds’, en benadrukt het belang van de eigen inbreng van kinderen en hun vrije spelen. In deze workshop werd het ‘PARS Playwork’ model toegelicht:

De filosofie: “Het spelen is de zaak van kinderen zelf” (Lambert, 1974). Dit betekent dat kinderen zelf de inhoud en intentie van hun spel bepalen en controleren, door het volgen van hun eigen instincten, ideeën en interesses, op hun eigen manier, om hun eigen redenen. Wij moeten dus zo veel mogelijk voorkomen dat we het vrije spelen ‘vergrotemensen’ (van het mooie maar lastig vertaalbare begrip adulteration) en daarmee het spel van kinderen verzwakken of verknoeien. Zo zorgen we ervoor dat we niet de ideeën en zorgen van volwassenen plaatsen boven de ideeën en wensen van kinderen.

De 7 theorieën: Een hiervan is het idee van ‘affordances’, het bieden van passende/geschikte
gebruiksmogelijkheden voor elk kind, voor elke speelsituatie door te zorgen voor veelzijdigheid,
flexibiliteit en voor complexiteit in de speelmogelijkheden.

De 4 methoden: Bijvoorbeeld het vaak lastigste onderdeel van het begeleiden van het vrije spelen, om ‘actief niets te doen’. De playworker noemt dit containment, terughoudendheid en
zelfbeheersing is misschien wel de belangrijkste opdracht van de begeleider. Want zoals de ervaren playworker Jack Lambert zei: “Steeds opnieuw doen er zich situaties voor waarbij het veel
eenvoudiger is om in te grijpen en een paar opdrachten uit te delen” (1974).

En de 12 technieken: Hierbij kan je denken aan hoe je op een onopvallende manier luistert naar
spelende kinderen, ‘latent listening’, om eventuele behoeften te signaleren en te bedenken of jij
hierbij nodig bent. Een belangrijke rol bij PARS Playwork speelt reflectie en evaluatie, door jezelf continu en achteraf met collega’s de vraag te stellen of je acties overeenkomen met je intentie en het gewenste resultaat hebben voor de ondersteuning van de kinderen. Tot slot helpt het PARS-model om hiervan te leren en je verder professioneel te ontwikkelen.

Met nadruk gaat het hierbij niet alleen om de begeleiding van de kinderen tijdens het spelen, maar
om hoe professionals en vrijwilligers kinderen ondersteunen in hun vrije tijd. Hiermee sluit het denk
ik goed aan bij de rol die Utrechtse speeltuinen willen spelen ten aanzien van de kinderen uit de
buurt. Ik zie ernaar uit om te vertellen over Playwork en in discussie te gaan, met het volgende:
Herhalingsworkshop: Kennismaking met de ‘Playwork’ methodiek en risicovol spelen: ‘Kinderen zijn zelf de experts in spelen’. Geef kinderen tijd en ruimte en je krijgt de meest fantastische
speelsituaties. Volwassenen zijn eigenlijk niet nodig. Of hebben volwassenen wel degelijk een rol en hoe ziet die er dan uit? In de week van 31 mei t/m 4 juni (of 14-18 juni?), geef jezelf op via
martin.vanrooijen@planet.nl en met een datumprikker wordt de meest geschikte tijd voor iedereen
gezocht. 90 minuten: online, indien mogelijk live.

Vervolgaanbod PARS Practicals Playwork, een praktijktraining voor professionals en vrijwilligers die willen weten hoe je Playwork in de eigen praktijk kan toepassen, en je handelen kunt verwoorden, ontwikkelen en evalueren. Najaar 2021, een training van 6 uur, verdeeld over 4 bijeenkomsten van 90 minuten.

Deze training zal op maat worden aangeboden, in overleg met belangstellenden. Mogelijk wordt
hiervoor een kerngroep Utrecht Playwork Playground o.i.d. opgestart, en kunnen ook (wilde) ideeën als 1 e NL Adventure Playground in Utrecht, Adventure dag in de week of maand, bezoek aan Londen Adventure Playgrounds etc. worden besproken.

Martin van Rooijen, pedagoog en onderzoeker, en de eerste gecertificeerde trainer van PARS
Playwork in Nederland. Ik was destijds als coördinator bouwspeeltuinen betrokken bij het opzetten
van de speeltuinen De Albatros en De Balije in Leidsche Rijn, en ken daardoor de praktijk van het
spelende kind van nabij. Voor vragen en opmerkingen: martin.vanrooijen@planet.nl
Links:

Deze workshop is gebaseerd op het PARS Playwork model, zie voor verdere informatie:
https://commonthreads.org.uk/index.php/about-pars/ .

Blog en vlog van Nederlandse deelnemer Masterclass PARS Playwork:
https://buitenpaden.nl/kinderen-kinderen-laten-zijn/

Enthousiasme van organisatie die training heeft gehad en nu Playwork in pedagogisch beleid heeft
opgenomen: https://www.huis-de-b.nl/post/playwork-in-huis en https://www.huis-de-
b.nl/pedagogisch-beleid

Een Engelstalig filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=sKsnR5PHv10

Informatie

Datum

04/15/2021

Tijd

10:00:00 AM

Locatie

elders

Agenda